Creatieve denkers, de groten der aarde
Wie kent niet de ingenieuze relativiteitstheorieën van Albert Einstein, de meesterlijke psychoanalyse van Siegmund Freud, de virtuoze muziekcomposities van Johann Sebastian Bach en de fantasierijke verhalen van Roald Dahl?

Waarom laten zij, járen na hun dood, nog steeds hun sporen in ons dagelijks leven na? In een moderne wereld waarin satellieten het heelal verkennen, we wolkenkrabbers bouwen en computers de wereld in de huiskamer brengen?
Het antwoord is eenvoudig: deze groten der aarde hebben het onderscheid gemaakt door creatief te denken. Ze dachten niet in bestaande structuren, conformeerden zich niet aan de norm en experimenteerden met wat wel en wat niet werkte.

De rem van ons onderwijssysteem
Tot een jaar of zes mag een kind in ons onderwijssysteem zich vrij ontwikkelen. Daarna is het gedaan met het creatieve denken, zoals dat van een jong kind op een regenachtige dag: ‘Mama, het raam is bezweet.’
In groep 3 moeten kinderen stil zitten, hun vinger opsteken bij een vraag, binnen de lijntjes schrijven en praten volgens de norm: het raam is niet bezweet maar beslagen.
Ons onderwijssysteem leert kinderen (en heeft ook ons geleerd) zich te conformeren, aan de norm te houden en ‘normaal’ gedrag te vertonen. Kinderen worden daardoor steeds minder zichzelf, vormen zich naar het gemiddelde om onderdeel uit te maken van de collectiviteit.
Tegen de tijd dat een kind acht jaar is, is zijn creativiteit gehalveerd. Het onderwijssysteem heeft daarmee het potentieel aan vernieuwende wetenschappers, filosofen, componisten en schrijvers om zeep geholpen.

Iedereen kan creatief denken
Als schrijver hoor je ongetwijfeld vaak mensen om je heen roepen dat ze geen fantasie hebben. Iedereen heeft een gereedschapskist met fantasie. We worden allemaal met een ongebreidelde fantasie geboren, maar de meesten sluiten gedwongen hun gereedschapskist in groep 3, om die nooit meer te openen.
Creatief denken is (ook) voor schrijvers fundamenteel. Het is de bron waar bijvoorbeeld het verbeelden van scènes of decors, het inleven van personages, fantasie  en originaliteit uit ontstaan. Wij allemaal hebben toegang tot die bron, ook wanneer het slot van je gereedschapskist is vastgeroest. Het openen van die kist is geen sinecure, maar vergeet niet: nog altijd draag jij de sleutel van je schatkist.

Ontwikkelen creatief denken
Het omdraaien van je sleutel in het slot van je gereedschapskist, is een eerste stap naar het ontdekken van de fantasie, de creatieve ontwikkeling in jezelf, het vinden van jezelf. De basis van die ontwikkeling ligt in het leren, handelen, experimenteren, uit je comfortzone en uit de collectiviteit durven te stappen. Durf onderweg fouten te maken om daarvan te leren, jezelf stap voor stap te ontdekken, te groeien. Hoe?

De vijf pijlers van creatief denken zijn:

• waarnemen
• oordeel uitstellen
• alternatieven bedenken
• verbeeldingskracht
• flexibel associëren

Met schrijfoefeningen kun je deze vijf pijlers trainen.

Kijk eens naar de foto. Wat neem je waar? Ik denk dat de meesten aan een wrak denken, zoals dat ons met logisch denken is aangeleerd. Bedenk eens een alternatief (door bijvoorbeeld door de ogen van een kleuter naar het beeld te kijken). Waarom ligt dat schip daar? Stel je eens voor dat het uit de toekomst komt of nog maar 1 jaar oud is. Wie hebben op dat schip gevaren? Ruik je het opgedroogde zweet in de machinekamer?

Denk creatief en ik wed dat je een fantasierijk verhaal schrijft!