Ik ben geen architect van een kortverhaal: vaak begin ik aan een dergelijk verhaal zonder een vooropgezet plan. Na de laatste punt sla ik telkens weer mijn hand tegen mijn voorhoofd: de samenhang in mijn verhaal is zo scheef als de toren van Pisa. Ja, het is een mooie toren, maar het fundament van het bouwwerk rammelt. Zet die toren, lees verhaal, dan maar weer eens recht! Terug naar de tekentafel dus: maar wat voeg je toe en wat schrap je zonder dat de toren omvalt?

Waarom maak ik geen bouwplan? Ik ken ook geen huizenbouwer die zonder een werktekening aan de slag gaat. Een bouwvakker weet waar de heipalen en draagmuren gepositioneerd moeten worden als de fundamenten van een huis. Ook een kortverhaal of een roman heeft een fundament: het conflict ‘draagt’ een verhaal; dit wordt ook wel de motor van een verhaal genoemd.

Mijn bouwtekening van een verhaal

In onderstaand schema heb ik de bouwstenen van elk verhaal geschetst. Deze stenen maken een verhaal samenhangend en rond. Ook is het een schets van de rode draad en geeft de schrijver handvatten voor het uitbalanceren van informatie.

• Het begin, midden en einde van een verhaal staan voor de opbouw van het verhaal. Gemakshalve geeft mijn voorbeeld de gebeurtenissen in chronologische volgorde weer.
• Het conflict stuwt een verhaal voort: het personage ontwikkelt zich als gevolg van zijn conflict. Deze rode draad zorgt ook voor samenhang en het bepalen van de focuspunten.
• De vijf W’s (wie, wat, waar, waarom en wanneer) worden in het verhaal verweven en geven de lezer de informatie om een verhaal rond te maken.

 

Hoe schrijf jij een samenhangend verhaal?

Ik ben duidelijk een verbouwer. Het herschrijven (het aanbrengen van de rode draad, het schrappen van overbodige informatie en het verleggen van de focus op wat écht belangrijk is voor het typeren van het personage i.r.t. zijn conflict) ervaar ik als tijdrovend. Jij ook? Of ben je een architect?

Ik wissel graag met jou van gedachten over een schrijfaanpak voor een kortverhaal. Wat zijn de voor- en nadelen van wel of geen schrijfplan? Ik ben vooral benieuwd naar:

• hoe bouw jij een verhaal?
• welke elementen bevat jouw schrijfplan en hoe gedetailleerd is die?
• Hoe ga je te werk bij het herschrijven? Welke keuzes maak je dan en waar let je dan met name op?
• Vind je een schrijfplan beperkend werken voor je creativiteit of levert het juist winst op bij het houden van focus en tijdwinst bij het herschrijven.

Je kunt hieronder je reactie plaatsen. Ik kijk daar naar uit!