Schrijfscholen en uitgeverijen schieten al jaren als paddenstoelen uit de grond. Die snelle groei –per dag verschijnen er gemiddeld zo’n veertig nieuwe Nederlandse boektitels op de markt- is de reactie op de honger van schrijvend Nederland. Maar waar komt dat massale verlangen of die urgentie naar het schrijven van verhalen en poëzie vandaan?

Technologische ontwikkelingen en maatschappelijke veranderingen

Ik ben van mening dat technologische ontwikkelingen grote veranderingen in de maatschappij veroorzaken. We leven anno 2017 in een maatschappij waar we massaal internetbankieren, online uit een groot aanbod de perfecte zomervakantie uitzoeken, dat zeldzame verzamelobject vinden en waar we worden overladen met informatie. Je kunt je geen wereld meer voorstellen zonder internet. En toch is het nog maar zo’n twintig jaar geleden dat schrijvers, voornamelijk broodschrijvers, tijdens kantooruren op hun fiets naar de bibliotheek gingen voor research voor hun verhaal. Tegenwoordig is dat ondenkbaar: met een klik op de muis is informatie op elk moment, op elke locatie, beschikbaar.
Deze technologische ontwikkeling maakt voor iedereen het schrijven toegankelijk(er). Ook het succesverhaal van de bijstandsmoeder J.K. Rowling die zich met haar Fantasyboeken in de literaire wereld naar een ongekende financiële rijkdom schreef, draagt bij aan de aanwas van schrijvers.

De aanwas schrijvers komt toch niet alleen door het internet?

Toch kan ik de explosieve groei van schrijvers niet helemaal toedichten aan de komst van het internet of aan het succes van andere schrijvers. Immers, er bestaat altijd nog een grote groep schrijvers die geen research voor zijn verhaal doet en ook niet de ambitie heeft zijn werk te publiceren. Het antwoord ligt óók in de veranderingen om ons heen: in de economische, sociaal-structurele en culturele veranderingen. Denk daarbij aan de bankencrisis, het proces van individualisering waardoor keuzemogelijkheden zijn toegenomen en dat traditie niet langer de voornaamste basis is voor keuzen, ontkerkelijking, vrouwenemancipatie, maar ook de breuk met de segmentatie van levensbeschouwelijke lijnen oftewel ontzuiling.
Door al die veranderingen ontstaat de behoefte van mensen om het leven overzichtelijk te maken. Schrijven is een manier om vanuit chaos orde te scheppen: het structureren van je herinneringen, het stoeien met en uitwerken van thema’s, het doorgronden van oorzaak en gevolg van (fictieve) gebeurtenissen, het karakteriseren van mensen uit je omgeving alsof het personages zijn; de traditionele huisvrouw, de ontdekkingsreiziger, de ongelovige, de romantische goedzak. Kortom; met schrijven geven we, al dan niet bewust, betekenis aan ons eigen leven en mogelijk ook aan die van de lezer.

“Met schrijven geven we betekenis aan ons eigen leven”

Hoe zit het dan met de schrijvers van vóór het internettijdperk en vóór de maatschappelijke veranderingen? Die broodschrijvers hadden toch ook de drang om zichzelf en de wereld om zich heen te begrijpen en te duiden?

Ja, dat is waar. Om de doodeenvoudige reden dat maatschappelijke veranderingen van alle tijden zijn.
Voor de sterke aanwas van schrijvers moeten we dus een spade dieper gaan. Ik geloof dat de behoefte aan schrijven door de tijden heen bij een grote groep mensen latent aanwezig geweest moet zijn. Zij lieten het schrijverschap echter links liggen om hoofdzakelijk twee redenen: tijd was schaars en een bestaan als broodschrijver bracht een financieel onzeker bestaan met zich mee. Zij schreven vaak alleen wanneer de nood hoog was: bijvoorbeeld tijdens de fase van prille verliefdheid of in oorlogsjaren.
Tegenwoordig beschikken we over meer vrije tijd door huishoudelijke apparaten die tijdrovend werk voor ons uit handen nemen en kunnen we dankzij het internet verhalen schrijven naast een betaalde baan. De grootste obstakels om massaal te kunnen schrijven zijn daarmee weggenomen. Tel daarbij op dat de wereld complexer is geworden door onnoemelijk veel keuzemogelijkheden, het verdwijnen van een traditionele rolverdeling binnen gezinnen en de wereldproblematiek die door de technologische ontwikkelingen letterlijk wordt onthaald in onze huiskamer. Voilà: we pakken steeds vaker de pen op om de wereld of onszelf te duiden en te begrijpen.
Natuurlijk bestaat er ook een groep schrijvers die primair een ‘vrij en romantisch’ leven als schrijver ambiëren of streven naar het succes zoals die van J.K. Rowling. Mede door de technologische ontwikkelingen liggen hun dromen ook binnen handbereik, zonder al te veel financiële risico’s.

Passie

De broodschrijvers van vóór het digitale tijdperk verkozen hun passie schrijven boven een zeker bestaan. Wat jouw drijfveren ook zijn om te schrijven; vertel je verhaal met passie! Want die kracht blijft onveranderd sterk én onderscheidend, door alle tijden heen.