Bibliotheek Assen bestaat 100 jaar!

Een eeuw geleden, op 7 maart 1917, is de Asser bibliotheek opgericht. Na vele ontwikkelingen zijn we honderd jaar verder en is er in Assen nog steeds een bibliotheek die iedere dag relevant is voor de bevolking van Assen en omgeving. Dit heuglijke feit viert de bibliotheek in de Drentse hoofdstad het hele jaar door. Onder andere met maandelijks een column van een bekende schrijver. Deze maand plaatste de Bibliotheek -gevestigd in het cultuurcentrum De Nieuwe Kolk in Assen- de column van Johan op het internet en in het huis-aan-huisblad Het Gezinsblad. Het thema van Johans column is: de ziel van het boek.

Column: De ziel van het boek door Johan van den Ende

Een houten trapje leidde mij naar een kelder met witgekalkte muren en gewelven van amper twee meter hoog. Onder aan het trapje zat een oude man. Hij keek me aan alsof hij mij verwachtte. ‘Welkom, in mijn pakhuis van 40.000 afgedankte boeken,’ zei hij, terwijl hij naar de boeken in de eindeloze stellages wees. ‘Ze zijn allemaal te koop.’ Hij lachte guitig. ‘Voor één euro redt u één ziel.’

Die dag kwam ik thuis met tien geredde zielen. Een daarvan was: Extase. Een boek van Geluk van Louis Couperus, een elfde druk uit 1980.
Een boek van Geluk. Ik weet zeker dat in 1917 daarvan een vroege druk te leen was in de bibliotheek van Assen. Mensen namen het mee naar huis, hielden het vast, bladerden het door en lazen het met hun vinger glijdend over het papier. Ze legden het weg voor het avondeten en wanneer de koffiegeur was vervlogen, verlangden ze weer naar de zoetige geur van het boek. Ze beleefden de wereld van Een boek van Geluk, en bij iedere bladzijde die werd omgeslagen – voorzichtig, zodat er géén pagina geluk verloren ging – groeide de intimiteit tussen de lezer en het verhaal. En bij het laatste woord op de laatste pagina had het boek zijn ziel blootgelegd.

Nu, honderd jaar later, slaan nog dagelijks duizenden lezers bladzijden om van boeken uit de bibliotheek De Nieuwe Kolk; het Assense huis der papieren zielen. Maar het boek kijkt nu lijdzaam toe hoe haar digitale evenknie in een jeugdige opmars poogt de intimiteit tussen de lezer en het papier te vervlakken. Swipende vingers op spierwitte schermen stelen de fysieke beleving en verbannen het geschrift naar witgekalkte kelders waar ze zelfs voor één euro niet meer zullen worden verkocht. Dit onomkeerbare proces zal in de komende honderd jaar de verandering brengen dat een bibliotheek een reukloze virtuele plek wordt.

Echter, de ziel van het boek zal altijd blijven, want ook in 2117 zal Couperus de lezers vertellen dat er een boek van geluk bestond. De intimiteit zal evolueren, en dat is goed, het is immers diezelfde evolutie die ons ooit de boekdruk en dus de boeken bracht. Onze bibliotheek aan de Weiersstraat zal in de toekomst veranderen in het museum De Oude Kolk, waar men een extatische beleving kan ervaren: een heus boek vasthouden.

Link naar het artikel

Klik op deze link om de column van Johan op de site van Het Gezinsblad te lezen. Ook vind je daar de overige columns over het 100-jarig bestaan van de bibliotheek en artikelen over de feestelijke activiteiten van de jarige Bibliotheek in De Nieuwe Kolk van Assen.