Tags

, ,

Gij zult niet…

Boeken over creatief schrijven en schrijfcursussen zetten een vette streep door kopje koffie-dialogen. Geleuter tussen twee of meer personages vertragen onnodig het verhaal en de lezer raakt door nietszeggende informatie de rode draad van het verhaal kwijt. Wég aandacht van de lezer. Wég pageturner-effect!

Gij zult…

Voor mijn geestesoog zie ik een wijsvinger omhoog gaan: gij zult functionele dialogen schrijven. In mijn hoofd echoot stringent een stem: ‘Een goede dialoog bestaat uit informatie die:

  • het karakter van je personage(s) kleurt
  • het conflict van je hoofdpersoon stuurt
  • angst, euforie, schuring, frustratie of andere emoties prijsgeeft
  • het thema inhoud geeft
  • het verhaal laat ontwikkelen.’

Die stem heeft gelijk. Toch spreekt die niet de absolute waarheid. In een verhaal is alles contextafhankelijk, waardoor richtlijnen over dialogen (en over andere verhaalaspecten) niet altijd opgaan. Ik zet mijn stelling hieronder uiteen met een voorbeeld van een veronderstelde kopje koffie-dialoog.

‘Dag Truus, wat zie je er goed uit!
‘Dank je.’
‘Ga zitten. Kopje koffie?’
‘Ja, lekker.’
‘Melk en suiker?’
‘Nee, zwart.’
‘Ik heb Douwe Egberts koffie.’
‘Lekker.’
‘Ja?’
‘Ja, echt.’
‘Oh, ik dacht dat je alleen maar Van Nelle dronk’.
‘Nee hoor.’
‘Wat een weer, hè?’
‘Vreselijk.’

Zie je de onzinnigheid van deze dialoog? Ja, echt vreselijk. Maar, maar… wat als het hier om een gesprek gaat tussen twee zussen die elkaar jaren niet hebben gezien en gehoord? In dat geval maakt de schrijver met dit gezwets het ongemak tussen beiden voor de lezer invoelbaar.

Heb ik je overtuigd? Nee? Dan voegen we naast het geschetste ongemak een extra dimensie toe: de lezer weet uit een vorig hoofdstuk dat Truus op het punt staat haar zus iets vreselijks te zeggen. Plak nu eens aan het einde van de dialoog de volgende zin van Truus: ‘Papa is dood!’

Is je mening over de kwaliteit en functie van de dialoog nu veranderd?

Doe vooral…

Doorleef je personages en de situatie waarin die verkeren. Hoe reageren ze in de gegeven omstandigheid en trouw aan hun karakter en/of door te maken ontwikkeling? Laat je pen ongehinderd door richtlijnen vloeien en scherp je dialoog na verloop van tijd zo nodig aan op je inzichten je verhaal zo pakkend en boeiend mogelijk te vertellen.

Fijne feestdagen en een inspirerend 2020!

Johan & Joanne